Genellikle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan damar tıkanıklığı tehlikeli bir hastalıktır. Vücuda alınan oksijenden tüketilen besine kadar her şey kana karışır ve dolaşım sistemi olarak adlandırılan binlerce damarın oluşturduğu bir ağ tarafından hücrelere aktarılır. Sağlıksız beslenme ve zararlı yaşam tarzı alışkanlıkları sonucu damar ağında meydana gelen aterom plağı ve kalıntıların arterleri tıkaması, “damar tıkanıklığı” hastalığına neden olur.
Damar tıkanıklığı sağlık açısından son derece ciddi ve riskli durumlar doğurabilen bir hastalıktır. Plaklar ve diğer kalıntılar dolayısıyla damarlar sertleşebilir, daralabilir, kan dolaşımı yavaşlayarak iç organlara yeterli miktarda oksijen gitmesini önleyebilir, hatta kalbe ya da beyne giden damarlardan kan pıhtılaşması ve buna bağlı olarak kan akışının durması gibi durumlar yaşanabilir.
Damar tıkanıklığı genellikle fark edilmediğinden, tıkanıklığın ilerlemesi sonucu kalp krizi ya da inme gibi sağlık açısından riskli durumlar beklenmedik anlarda ortaya çıkabilir. Damar tıkanıklığı yavaş yavaş oluşur ve genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde belirti vermeye başlar. Nadir olmakla birlikte çocuklarda ve gençlerde de damar tıkanıklığı görülebilir. Genel sağlığın korunması adına damar tıkanıklığı belirtilerine karşı dikkatli olunmalı ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsenmelidir.
Damar tıkanıklığının baş tetikleyicileri yanlış beslenme, kalıtım, içki ve sigara kullanınıdır. Ağır ağır ilerleyen bu sağlık sorununun aslında pek çok belirtisi olsa da, erken fark edilmesi pek sık görülen bir durum değildir. Damar tıkanıklığının hangi arterde oluştuğuna bağlı olarak damar tıkanıklığı belirtileri dört farklı grup altında incelenebilir.
Kalp Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?
Nefes alınca oksijen akciğerlere dolar ve atardamar yoluyla kalbe gönderilir. Kanda biriken plaklar koroner arterleri tıkadığında ise göğüs ağrısı ya da “anjina” olarak adlandırılan sağlık sorunu ortaya çıkar. Kalp kasının yeterli oksijen alamaması sonucu ortaya çıkan anjinanın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
– Göğsün sıkışması ve göğüs üstünde baskı oluşması
– Çene, boyun, kol, omuz ya da sırt bölgesinde baskı ya da sıkışma hissi
– Hazımsızlık ağrısı yaşanması
– Fiziksel aktivitelerden sonra göğüs bölümünde ağrı oluşması
– Nefes darlığı
– Kalp ritmi düzensizliği ve diğer sorunlar
Ayrıca duygusal stres nedeniyle de anjinal ağrının artması söz konusu olabilir. Kalp çevresindeki en küçük kılcal damarın dahi tıkanması, ciddi sorunlar yaşanmasına yol açabilir. Bu tür belirtiler arasında nefes darlığı, halsizlik, uyku problemleri ve sürekli yorgun hissetme hali sayılabilir.
Beyin Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?
Oksijen yüklü kanı beyne nakletme görevi karotis arterlere aittir. Damar tıkanıklığına neden olan etkenlere bağlı olarak karotis arterlerin tıkanması inme riskini doğurur. Daha ileri aşamada beyin damar tıkanıklığı ölüm riski taşımakta olup beyin damar tıkanıklığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
– Ani bir şekilde gelişen güçsüzlük
– Başta yüz, kol ve bacaklar olmak üzere vücudun belirli bölgelerinde uyuşma ya da hareket yetersizliği olması
– Konuşma sırasında zorluk yaşanması ya da karşıdaki kişinin anlaşılamaması
– Görme sorunu yaşanması
– Nefes alma sorunları yaşanması
– Baş dönmesi
– Ayakta ya da yürüme esnasında denge kaybı yaşanması ve beklenmedik şekilde düşmeler yaşanması
– Bilinç kaybı
– Aniden şiddetli baş ağrıları hissedilmesi
Kol ve Bacak Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?
Aterom plakları nedeniyle kollara ve bacaklara oksijen götüren damarların tıkanması yani periferik arter hastalığında en çok görülen tıkanıklık tipi kol ve bacak damar tıkanıklığıdır. Belirtileri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
– Kol ve bacaklarda ağrı ve hissizlik
– Ayakların ve bacakların uyuşması
– Bacak kası zayıflaması nedeniyle bacaklarda güç kaybı yaşanması
– Ayaklarda kızarma ya da soluklaşma gibi renk değişiklikleri olması
– Ayak tırnaklarının kalınlaşması
– Ayakların üst kısımlarında ve parmaklarındaki tüylerin dökülmesi
– Bacak ve ayak bölgesinde oluşan yaraların daha uzun sürelerde iyileşmesi
– Ayak parmaklarında ağrılar yaşanması ve kangren oluşması
Böbrek Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?
Böbrekler, dolaşım sisteminin en önemli organlarındandır. Böbrekler, vücuttaki kanı bir süzgeç gibi temizleme görevini üstlenir. Böbreklerin düzenli bir şekilde çalışması için oksijenli kanı düzenli, kesintisiz ve yeterli miktarda alması gerekir. Renal arter ise oksijenli kanı taşıyan damarlardır. Böbrek damarlarında yaşanan tıkanıklıklar, organ fonksiyonunda azalmalara hatta organın fonksiyonunu kaybetmesine neden olabilir. Böbrek damar tıkanıklığı erken evrede çok fazla hissedilmese de belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
– Sürekli yorgunluk hissi
– Tansiyon yüksekliği
– İdrara çıkma alışkanlıklarının değişmesi
– İştahsızlık ya da mide bulantısı
– Ellerde ve ayaklarda şişlikler oluşması, kaşınma ve uyuşma yaşanması
Toplardamarlarda Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?
Damar tıkanıklığı genellikle atardamarlarda ortaya çıksa da, toplardamarlarda da görülebilir. Toplardamarlar, organlardaki kirli kanı yeniden kalbe taşır. Bu damarlarda yaşanan tıkanıklık kanın temizlenmek için kalbe gitmesini önler ve birikmesine neden olur. Bu birikim derin ver trombozuna neden olabilir. Kan koyulaşarak pıhtı oluşturabilir. Toplardamar tıkanıklığı belirtileri şu şekildedir:
– Bacaklarda ve bacaklardaki toplardamar hattında şişlik oluşması
– Yürürken bacaklarda ağrı hissedilmesi ve güç kaybı yaşanması
– Bacaklardaki şişliklerde yüksek sıcaklık hissedilmesi
– Bacaklarda renk değişiklikleri yaşanması
